Mastektomia to amputacja (usunięcie) całej piersi. Wykonywana jest u pacjentek, u których rak piersi pojawił się w więcej niż jednej ćwiartce piersi. Jeśli rak piersi został wykryty we wczesnym stadium, mastektomia jest skuteczna u ponad 90 procent kobiet. Dodatkowe leczenie, na przykład terapia hormonalna, radioterapia i chemioterapia, zwiększają szanse pacjentek po mastektomii na uniknięcie nawrotu choroby.
Piersi w kulturze Zachodu stanowią niekwestionowany atrybut kobiecości. Fora internetowe pełne są informacji na temat powiększania piersi, ich budowy, znaczenia w udanych związkach. To właśnie piersi są najbardziej widocznym elementem dymorfizmu płciowego. Piersi rozwijają się u kobiet w okresie pokwitania, co przypada mniej więcej na 12-16 rok życia. Ich budowa może być bardzo różna pod względem wyglądu, wielkości, a także symetrii. Piersi, po twarzy, są najczęściej fotografowanym elementem ludzkiego ciała. Co roku hurtownie i składnice księgarskie zapełniają się kalendarzami z widokiem pań w stroju topless. Fotografie kobiecych piersi, opalanie bez biustonosza nie niesie już za sobą podtekstu erotycznego, jest bardziej oznaką nowoczesności i wyzwolenia kulturowego. W krajach zachodnich powstają bary, stacje benzynowe, myjnie samochodowe gdzie damska obsługa pracuje bez biustonoszy.
O ile bardzo szybko zmienia się świadomość społeczna dotycząca definicji erotyzmu, seksualności, o tyle nadal jako społeczeństwo pozostajemy w tyle w zakresie badań i profilaktyki chorób piersi. Ankiety prowadzone przez specjalistów pokazują zatrważająco niski poziom wiedzy na temat profilaktyki nowotworów – szczególnie u młodych kobiet. Wielu kobietom wydaje się, że unikanie samobadania, unikanie wizyt u specjalistów oznacza tzw. spokój. Nic bardziej mylnego. Taka postawa zwiększa ryzyko, że ewentualna choroba zostanie rozpoznana w bardzo późnym stadium. (K. Adamowicz et al. 2011, 449-456). Poniżej do pobrania lista poradni leczenia chorób piersi.
| PORADNIE DLA AMAZONEK |
W Polsce ilość zachorowań na nowotwory rośnie. Według Krajowego Rejestru Nowotworów sytuacja wygląda niekorzystnie, o ile w roku 1980 rozpoznano 5144 przypadków o tyle w roku 2013 ta liczba się zwielokrotniła i wyniosła 17142. Przyczyn jest bardzo wiele: wydłużenie życia, ekspozycja na czynniki karcinogenne, niewłaściwa dieta i wiele innych. Niektóre z nich można wyeliminować, możliwa jest także zmiana stylu życia, nawyków żywieniowych itd. Jest jednak warunek – świadomość zagrożenia i możliwości zmniejszenia tego ryzyka (J. Didkowska, U. Wojciechowska 2103, 111-118). W przypadku chorób piersi bardzo istotna jest profilaktyka, w skład której wchodzi samobadanie piersi w określonych dniach cyklu, okresowe badanie przez lekarza np. ginekologa, diagnostyka w postaci badania ultrasonograficznego czy mammografii jeżeli zajdzie taka potrzeba. Na terenie całego kraju znajdują się poradnie specjalistyczne. Ośrodki, poza fachowym personelem, dysponują także nowoczesnym specjalistycznym sprzętem. Kobiety w wieku 50-69 mogą wykonywać mammografię profilaktyczną co 2 lata.
Rozpoznanie zmiany nowotworowej nie oznacza jeszcze najgorszego. Zmiany o charakterze guzków mogą mieć charakter łagodny. Należą do nich włókniaki, gruczolakowłókniaki, torbiele, brodawczaki i inne. Kobieta, która podczas samobadania wymaca guzek lub zauważy zmianę piersi powinna udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który podejrzewając nowotwór założy pacjentce pakiet onkologiczny. Dokumenty te uprawniają do konsultacji w specjalistycznym ośrodku.
Kiedy w badaniu histopatologicznym potwierdzona zostanie zmiana złośliwa, to też nie oznacza końca wszystkiego. W chwili obecnej notuje się coraz większy odsetek wyleczeń pod warunkiem jednak, że choroba jest rozpoznana dość wcześnie.
Jedną z metod leczenia nowotworu piersi, obok chemioterapii, radioterapii i terapii hormonalnej, jest leczenie chirurgiczne polegające na jej usunięciu. Mastektomia, bo tak nazywa się chirurgiczne usunięcie piersi, jest wykonywana wtedy, kiedy lekarz uzna, że taka metoda jest dla pacjentki najlepsza. Rozległość zabiegu zależy od badania śródoperacyjnego. Decyzja zapada po ocenie przez lekarza histopatologa pobranego w czasie zabiegu wycinka.
Do niedawna mastektomia była tematem tabu, a amazonka uważała się za kobietę niepełnowartościową. Dziś, dzięki aktywności wielu osób i środowisk, taka sytuacja uległa zmianie. Mastektomia jest uważana za normalny zabieg chirurgiczny mający na celu ratowanie życia. Kobiety po mastektomii mogą liczyć na pomoc różnych organizacji pozarządowych i grup wsparcia. W Polsce działa 195 klubów Amazonek. Wolontariuszki są w szpitalach, gdzie pomagają kobietom oswoić się z myślą o mastektomii - tak przed jak i po zabiegu. Poza codzienną działalnością w szpitalach i klubach Amazonki organizują szkolenia, kursy, konferencje naukowe, turnusy sportowe, rehabilitacyjne i rekreacyjne. W licznych wywiadach wyleczone panie opowiadają o zaangażowaniu i ich ważnej roli w całym procesie leczenia i rehabilitacji kobiety po traumie zabiegu i leczenia uzupełniającego. Aktywistki niejako spłacają dług, otrzymały wsparcie – służą wsparciem.
W ostatnich latach pojawiły się kalendarze z kobietami po mastektomii. Ich zadaniem było oswojenie społeczeństwa z tym zabiegiem. Fundacja Rak’n’ Roll opublikowała bardzo wymowny plakat: „Zbieramy na cycki, nowe fryzury i dragi” zachęcający do przekazywania 1% podatku na rzecz kobiet, które przeszły zabieg mastektomii. Reżyserzy najpopularniejszych polskich seriali podjęli temat raka piersi i mastektomii w swoich produkcjach: „Na wspólnej”, „Pierwsza miłość” i innych. Ze względu na wysoką oglądalność wspomnianych filmów poruszanie tematów istotnych społecznie jest nie do przecenienia. Przyjazd mammobusu do Wilkowyj stał się tematem przewodnim w jednym z odcinków filmu „Ranczo”. Wiele firm przeznacza duże środki na rzecz edukacji społecznej. Prowadzone są akcje informacyjne, wydawane ulotki, poradniki mające na celu poprawienie świadomości i podniesienie wiedzy, co w odległej perspektywie powinno przełożyć się na mniejszą liczbę zachorowań.
Link do poradnika Amazonki poniżej.
| PORADNIK DLA AMAZONEK |
Świat kilka lat temu obiegła wiadomość o Angelinie Jolie, która jako nosicielka genu zwiększającego prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi poddała się obustronnej mastektomii profilaktycznej. Angelina opowiedziała o swojej decyzji na łamach New York Times. Metoda profilaktycznej mastektomii zyskuje na świecie coraz większe grono zwolenników. Po zabiegu możliwa jest rekonstrukcja piersi, która jest refundowana ze środków publicznych. Refundacja jest z pewnością największym osiągnięciem Stowarzyszenia Amazonek oraz życzliwych im środowisk.
Po mastektomii, w zależności od jej rodzaju, pacjentka, przebywa w szpitalu do tygodnia, jeśli nie ma powikłań, a leczenie przebiega prawidłowo.
Pacjentka otrzymuje informacje od pielęgniarki jak należy obsługiwać dreny. Dopóki szwy się nie wchłoną lub nie zostaną wyjęte nie należy brać prysznica ani kąpieli. Należy również wykonywać wszystkie zalecone przez lekarza ćwiczenia, ale unikać wysiłku fizycznego. W szpitalu często można spotkać amazonki, które chętnie pomogą w tych pierwszych dniach, które nie należą do najłatwiejszych. Dzielą się przydatną wiedzą, radami i praktycznymi rozwiązaniami.
Pierwsza wizyta kontrolna następuje po tygodniu od mastektomii - oprócz sprawdzenia stanu rany czeka ją rozmowa z lekarzem na temat dalszego leczenia. W trakcie kolejnej wizyty kontrolnej lekarz usuwa szwy (jeśli założono nierozpuszczalne) oraz zazwyczaj również dreny odprowadzające krew i płyny z miejsca nacięcia. Powrót kobiety po zabiegu mastektomii do normalnego życia jest uwarunkowany wieloma czynnikami. Bardzo istotna jest właściwa rehabilitacja. Najważniejsza jest oczywiście praca z rehabilitantem na oddziale szpitalnym, natomiast po wyjściu do domu systematyczne ćwiczenia. Po usunięciu węzłów chłonnych, które może towarzyszyć mastektomii może dojść do rozwoju obrzęku limfatycznego. Ważne jest wówczas, aby pacjentka uzyskała fachową pomoc. Przykładowe zestawy ćwiczeń można pobrać ze stron internetowych. Zestaw ćwiczeń do pobrania znajduje się poniżej.
| ĆWICZENIA DLA AMAZONEK |
Cały czas obserwujemy rozwój nowych technologii. Medycyna i biotechnologia należą do nauk, które najszybciej się rozwijają. Pojawiają się coraz dokładniejsze urządzenia diagnostyczne do badań obrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, PET), a mimo to rozpoznawanie nowotworów piersi dopiero w stadium zaawansowanym nadal stanowi zbyt wysoki odsetek wszystkich rozpoznań. Winę za taki stan ponoszą pacjentki same – nie zgłaszając się, gdy pojawiają się pierwsze, często bardzo dyskretne, objawy.
