Pytanie co stosować na blizny pooperacyjne to jedno z najczęstszych pytań pacjentów po zabiegach operacyjnych. Jest to zupełnie zrozumiałe gdyż praktycznie każdy zabieg pozostawia niechcianą pamiątkę w postaci blizny. Co stosować na blizny pooperacyjne to też pytanie rodziców kiedy zabiegowi poddawane jest dziecko. To pytanie jest bardzo ważne. Blizny po zabiegach mogą stanowić nie tylko problem estetyczny, ale także utrudniać rehabilitację, powodować przykurcze, zaniki mięśniowe. Dla młodszych pacjentów dochodzi jeszcze element związany z kompleksami, unikaniem towarzystwa rówieśniczego, unikaniem lekcji wychowania fizycznego itd. Co stosować na blizny pooperacyjne ta bardzo ważne pytanie które bez najmniejszych oporów powinno być zadawane lekarzowi, pielęgniarce rehabilitantowi. Odpowiednio wcześnie zadane pytanie co stosować na blizny pooperacyjne, uzyskana rzetelna odpowiedź od profesjonalisty pozwoli nam wcześnie rozpocząć właściwe leczenie blizny i uzyskanie najlepszego efektu.
Kolejnym problemem jest wybór preparatu. Obecnie na rynku dostępnych jest szereg leków i kosmetyków, których producenci zalecają stosowanie przy bliznach. Wybór oczywiście pozostawiamy czytelnikowi jednak warto zastanowić się jakie kryteria powinna spełniać maść na blizny pooperacyjne. Zadaliśmy to pytanie naszym czytelnikom i internautom.
My ze swej strony dodamy, że maść na blizny pooperacyjne powinna być przede wszystkim skuteczna, ale o tym nie decyduje tylko skład preparatu, ale także systematyczność i czas stosowania.
Blizny pooperacyjne powstają w procesie gojenia się rany po uszkodzeniu skóry jakim jest zabieg operacyjny. Do najczęstszych zabiegów chirurgicznych należy poród poprzez cesarskie cięcie, usunięcie wyrostka robaczkowego (appendectomia), usunięcie woreczka żółciowego (cholecystektomia) oraz zabiegi na gruczole tarczowym zwanym potocznie tarczycą. Największe ryzyko powikłań w gojeniu rany powodują zabiegi wykonywane w tzw. trybie ostrym - wówczas pacjent po przywiezieniu do szpitala trafia bezpośrednio na blok operacyjny. Cesarskie cięcie jest obecnie bardzo częstą metodą rozwiązywania ciąży. Szacuje się, że ok. 40% wszystkich porodów odbywa się właśnie tą metodą. Wiedza jak dbać o bliznę jest kluczowa jeżeli chcemy aby operowane miejsce było mało widoczne.
Bardzo powszechne są też blizny pooperacyjne po zabiegach usunięcia znamion barwnikowych, a także blizny po zabiegach z zakresu medycyny estetycznej. Operacyjne korekcje uszu, nosa, powiek czy okolicy podbródkowej. Blizna pooperacyjna z zakresu medycyny estetycznej jest najczęściej mało widoczna niemniej jednak także wymaga właściwej pielęgnacji, leczenia i stosowania zaleceń lekarza.
Nieraz zabiegi operacyjne wykonywane są w konsekwencji rozległych urazów. Mogą one powodować duże nieestetyczne blizny pooperacyjne, dlatego bardzo istotne jest ich właściwe „prowadzenie”. U pacjentów z tendencjami do utrudnionego procesu gojenia, powstawania przerośniętych blizn i bliznowców bardzo istotne jest, aby zasięgać fachowej pomocy lekarskiej. Niektóre blizny wymagają wielomiesięcznej rehabilitacji i opieki fizjoterapeuty. Pomoc personelu fachowego jest tu nieoceniona. Po serii zabiegów w gabinecie fizjoterapeuty, który będzie „mobilizował” bliznę z pewnością pacjent otrzyma cały szereg rad i zaleceń, jak kontynuować samodzielnie leczenie w domu i jaka maść na blizny pooperacyjne jest najskuteczniejsza. Personel gabinetu poleci także najodpowiedniejszą maść na blizny.
Trzeba podkreślić, że warunkiem koniecznym do uzyskania poprawy jest cierpliwość i systematyczność. Każda blizna w zależności od przyczyny powstania i swojej lokalizacji wymaga bardzo indywidulanego podejścia, inaczej bowiem należy postępować z blizną w okolicy stawu, inaczej brzucha, a jeszcze inaczej klatki piersiowej np. po przebytej mastektomii (zabieg usunięcia gruczołu piersiowego).
Na osobnicze tendencje do gojenia się ran, a co za tym idzie do tworzenia blizn nie mamy specjalnego wpływu. Jednak prawidłowa pielęgnacja rany, systematyczna aseptyczna zmiana opatrunków oraz unikanie bodźców, które mogą wpłynąć na proces gojenia i bliznowacenia jest bardzo ważna.
Blizna pooperacyjna - niedojrzała – powstała niedawno, blizna jest jeszcze czerwona, może być wypukła, wywoływać nieprzyjemne odczucia takie jak swędzenie, ciągnięcie. Proces dojrzewania blizny może trwać nawet do dwóch lat.
Blizna pooperacyjna - dojrzała – jest zwykle płaska, blada, jaśniejsza od reszty skóry. To, jak długo trwa proces dojrzewania blizny zależy od indywidualnych predyspozycji organizmu, ale również od sposobu jej pielęgnacji. Można sporo zrobić, aby zadbać o prawidłowe kształtowanie blizny. Prawidłowo wygojona blizna nie będzie wypukła i nie powinna stwarzać dolegliwości takich jak przykurcz czy ciągnięcie skóry.
Ze względu na wygląd, blizna pooperacyjna może mieć kilka rodzajów. Nieprawidłowa pielęgnacja blizny czy skłonności dziedziczne mogą spowodować powstanie blizn bardziej widocznych niż inne.
Blizna pooperacyjna - przerostowa – powstaje w wyniku nieprawidłowego odkładania się tkanki łącznej. Zwykle jest czerwona, zgrubiała, twarda i wypukła. Ogranicza elastyczność otaczających tkanek. Często powiększają się przez pierwsze 6 miesięcy od powstania rany, a później mogą stopniowo zanikać, ale nie zawsze się tak dzieje. Blizny przerostowe powstają często, gdy rana znajduje się w miejscu, gdzie skóra jest regularnie naciągana. Częściej występują też u osób młodych mających zwiększoną produkcję kolagenu.
Blizna pooperacyjna - bliznowiec, czyli keloid – wytwarza się w miejscu przerwania ciągłości tkanek np. po zabiegu operacyjnym i zwykle wykracza rozmiarem poza granice uszkodzenia skóry, dlatego może stanowić problem estetyczny i psychologiczny. Jest to rozrost włóknisty skóry, przypominający narośl. Może być siny, ciemnoróżowy czy czerwony. Dodatkowo może boleć i swędzić. Bliznowiec może być bardzo oporny na leczenie. Narażone na niego są osoby ze zwiększoną produkcją kolagenu, czyli między 10-20 rokiem życia, osoby z dziedzicznymi skłonnościami oraz Afroamerykanie, Azjaci i Latynosi. Jeśli bliznowiec się rozrasta, należy zbadać czy ta zmiana skórna nie przeradza się w zmianę nowotworową. Usuwanie bliznowców jest trudne i obarczone dużym ryzykiem, że powstaną ponownie, gdyż jest to właśnie sposób w jaki organizm radzi sobie z uszkodzeniem skóry.
Proces gojenia jest złożonym, wieloetapowym procesem biologicznym, chemicznym z towarzyszącymi im zjawiskami fizycznymi. Proces gojenia ma na celu zamknięcie rany i wytworzenie tkanki blizny. Rozpoczyna się niedługo po urazie nagromadzeniem płytek krwi, które mają zatrzymać krwawienie. Wówczas powstaje strup, pod którym przebiegają kolejne etapy gojenia, dlatego tak ważne jest, aby za wcześnie mechanicznie go nie usuwać. Każda taka ingerencja zwiększa ryzyko infekcji i powikłań. Prawidłowy proces gojenia trwa kilka tygodni, natomiast formowanie blizny może trwać nawet do 2 lat, dlatego warto wiedzieć jak dbać o bliznę w tym czasie.
Prawidłowa pielęgnacja rany powoduje, że proces gojenia przebiega szybko, a co za tym idzie szybko formuje się blizna pooperacyjna. Jest to bardzo korzystne dla jej późniejszego wyglądu. W wyniku zabiegu operacyjnego, cięcie sięga skóry właściwej i głębiej. Blizny pooperacyjne, ich gojenie i kształtowanie są także uwarunkowane wieloma innymi czynnikami jak np. wiek, płeć, rasa, lokalizacja, a nawet styl życia. Zbyt częste narażenie młodej tkanki na promienie słoneczne (promieniowanie UV) niekorzystnie wpływa na końcowy efekt gojenia.
Po zabiegu operacyjnym pacjent pozostający pod opieką lekarza stosujący się do jego zaleceń ma szanse, że nie dojdzie do powikłań i blizna pooperacyjna będzie mało widoczna.
Po zdjęciu szwów, ustąpieniu stanu zapalnego i odpadnięciu strupków można rozpocząć kurację blizny pooperacyjnej. Można zacząć stosować maść, krem lub żel na blizny z aktywnymi składnikami przeciwzapalnymi, zmiękczającymi, wygładzającymi i rozluźniającymi tkankę blizny. Masaż okolicy tworzenia się blizny pooperacyjnej wpływa pozytywnie na kształtowanie się blizny, dlatego formuła żelowa np. preparatu Contractubex® jest w tym przypadku wygodniejsza w stosowaniu. Preparat ma przyjemny zapach, jest produkowany na bazie wody, nie brudzi odzieży, doskonale się wchłania odżywiając blizny pooperacyjne.
Warto poświecić kilka słów wyciągowi z cebuli substancji aktywnej preparatu Contractubex. Ekstrakt z cebuli zawiera substancje przeciwzapalne i przeciwinfekcyjne, takie jak kwercetyna czy kemferol. Pomagają one rozkładać kolagen, który się tworzy w nadmiarze na etapie gojenia. Wyciąg z cebuli jest w pełni bezpieczny, wiele lat nie uznawano jego skuteczności, jednak badania naukowe świadczą na rzecz tej substancji. Badacze stosując wyciąg z cebuli uzyskali zmniejszenie ryzyka bliznowacenia.
Niezależnie od rodzaju zabiegu operacyjnego, blizna pooperacyjna wymaga odpowiedniej pielęgnacji.
Zabieg cesarskiego cięcia jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na rozcięciu powłok brzusznych oraz macicy, aby wyjąć dziecko. Nacięcie najczęściej ma około 15 centymetrów długości i jest wykonywane poziomo nad wzgórkiem łonowym. Jeżeli zabieg wykonywany jest w trybie nagłym, rana wymaga szczególnej troski. Zainfekowanie rany, powolny proces gojenia może powodować, że blizna pooperacyjna jest nieprawidłowa. Poza względami estetycznymi, tak istotnymi dla kobiety, może dochodzić do asymetrii postawy ciała i zaburzeń chodu.
O ile nie ma przeciwwskazań bardzo ważne po zabiegu są ćwiczenia oddechowe i możliwie szybka pionizacja. Według badań szybko pionizowana kobieta rzadziej zapada na chorobę zatorowo-zakrzepową. Bardzo istotny jest także instruktaż prawidłowego wstawania, poruszania się, przyjmowania pozycji podczas karmienia dziecka. Ból te funkcje znacznie ogranicza, ale aby nie doszło do utrwalonych zmian, które będą wymagały długiej rehabilitacji powinno się wdrożyć właściwe wzorce postawy i ruchu natychmiast po porodzie.
Aby uniknąć zrostów pooperacyjnych po cesarce zaleca się mobilizację blizny. Ma ona trzy etapy odpowiadające etapom gojenia. W etapie pierwszym zaleca się wykonywanie drenażu okolic brzucha i kończyn dolnych. Kierunki prowadzenia chłonki dokładnie powinien wskazać prowadzący pacjentkę fizjoterapeuta. W kolejnym etapie zakres zostaje rozszerzony o techniki rozluźniające mięśnie i powięzi brzucha oraz o chwyty terapeutyczne w obrębie samej blizny. Niektórzy autorzy polecają również kinesiotaping. Metoda polega na wykorzystaniu odpowiednio naklejanych taśm – plastrów. Etap trzeci to właściwy remodeling blizny, jeżeli w badaniu okaże się, że doszło do powstania zrostów.
Aby blizna była jak najmniejsza, można zacząć o nią dbać już po 10 dniach od cesarskiego cięcia. Można delikatnie opukiwać miejsce cięcia i okolice zimnymi opuszkami palców. Po 4 tygodniach od cesarskiego cięcia można masować okolice blizny, aby pobudzić krążenie a po ustąpieniu stanu zapalnego i zdjęciu szwów stosować na bliznę żel Contractubex® wmasowując go regularnie przez 3 miesiące. Producent preparatu w licznych materiałach promocyjnych zaleca jak dbać o bliznę.
O ile odzież uciskowa jest często stosowana w profilaktyce nadmiernego tworzenia się blizn po oparzeniach, o tyle na mniejsze, zwłaszcza blizny pooperacyjne stosowane są małe opatrunki, nieraz opaski uciskowe. Najbardziej prawdopodobnym jest efekt ciągłego ucisku, który zmniejsza perfuzję w kapilarach ograniczając dostęp tlenu, a także substancji odżywczych do tkanki o dużej proliferacji. Pomimo wątpliwości co do skuteczności tej metody leczenia blizn po zabiegach operacyjnych Niemcy rekomendują ją w przypadku ryzyka przerostu blizny.
Toksyna botulinowa znalazła zastosowanie w medycynie estetycznej przed wieloma laty. Obecnie nie ma chyba gabinetu medycyny estetycznej, który nie wykorzystywałaby w swojej codziennej praktyce toksyny botulinowej.
Mechanizm działania toksyny polega na blokowaniu wydzielania acetylocholiny do przestrzeni synaptycznej, a co za tym idzie odnerwienie czasowe określonych grup mięśniowych. Ostatnio znajduje także zastosowanie w wielu innych wskazaniach neurologicznych takich jak: spastyczność, dystonie ogniskowe czy migrenowe bóle głowy. Stosowanie toksyny botulinowej w leczeniu blizn jest metodą stosunkowo nową. Stosuje się ją jako profilaktykę powstawania blizn na etapie gojenia, kiedy napięcie mięśni mogłoby spowalniać proces gojenia oraz zastosowanie w przypadku powstałych już blizn, keloidów i bliznowców.
Przestrzeganie zasad higieny, stosowanie się do zaleceń lekarskich oraz unikanie promieni UV przynajmniej przez rok od wygojenia rany powoduje, że blizna pooperacyjna wygląda dużo lepiej i nie dochodzi do przebarwień.
Wszelkie wątpliwość na temat swojego stanu zdrowia należy konsultować z lekarzem lub położną.
Więcej o tym jak dbać o bliznę, jak zapobiegać powstawaniu blizn i bliznowców
