Doskonała, nieskazitelna cera to dla wielu z nas marzenie. Kobiety, mężczyźni, młodzież i dorośli niezwykle często zmagają się z problemami dermatologicznymi. Z pewnością jedną
z najczęstszych dolegliwości jest trądzik. Ze względu na częstość występowania został nazwany pospolitym. Szacuje się, że na świecie zmaga się z nim 650 milionów ludzi. Schorzenie dotyczy mieszka włosowego, trzonu włosa i gruczołu łojowego. Może przyjmować postać łagodną, może także powodować zmiany ropne wymagające intensywnego leczenia farmakologicznego. Dochodzi wówczas do powstawania licznych zmian, które nawet po intensywnym leczeniu pozostawiają blizny na całe życie. Zadawane jest wówczas fundamentalne pytanie: jak powinno wyglądać usuwanie blizn potrądzikowych?
Czy wiesz, że choroba ta jest znana od starożytności? Już w XV wieku zaczęto stosować złuszczanie zmienionej skóry preparatami chemicznymi. Nie było to usuwanie blizn potrądzikowych, ale powodowało, że były one mniejsze. Można przyjąć, że to pierwsze formy peelingu tak dzisiaj popularnego.
Wiek XX to rozwój dermatologii i farmakologii, a co za tym idzie zintensyfikowano badania nad trądzikiem i jego nowoczesnym leczeniem. Wiek XX to także zmiana podejścia do swojego wyglądu. Zaczęto dbać o cerę, a jeżeli pojawiły się niedoskonałości starano się je możliwie skutecznie tuszować. Bardzo istotne stało się usuwanie blizn potrądzikowych.
Ówcześni badacze wiedzieli, że nie znajdzie się skutecznego leku na trądzik ani sposobu na usuwanie blizn potrądzikowych dopóty, dopóki nie pozna się etiologii schorzenia. Wiązano je z zakwaszeniem organizmu, podwyższonym poziomem lipidów, chorobami tarczycy, gruźlicą.
Wraz z rozwojem medycyny doszukiwano się przyczyn hormonalnych nieprawidłowej pracy trzustki. Za sprawcę uznawano także testosteron. Wreszcie pojawiła się profilaktyka, nacisk na higienę skóry. Zabraniano wyciskania zmian ropnych, które powodowało wtórne nadkażenia, rozwój infekcji, bardziej rozległe rany, a co za tym idzie, większe blizny i zadawane pytanie jak przeprowadzić usuwanie blizn potrądzikowych.
Przełomem w leczeniu trądziku były z pewnością lata sześćdziesiąte XX wieku kiedy do terapii włączono antybiotyki. Stosowane były także preparaty miejscowe, zabiegi chirurgiczne polegające na nacinaniu ropni, opróżniano je także poprzez punkcję igłami Vidala lub bańki Biera. Po zabiegach stosowano rentgenoterapię, leczenie ciepłem, promieniowaniem ultrafioletowym, prądem o znacznej częstotliwości i wiele innych metod, które przynosiły umiarkowane efekty.
Pośród preparatów stosowano środki keratolityczne, złuszczające, odtłuszczające, wysuszające, bakteriostatyczne np. maści: rtęciową, ichtiolową, siarkową, cynkową.
Prawdziwym przełomem było wynalezienie retinoidu tretinoiny przez Arensa i Van Dorpa w roku 1946. Zanim preparat został jednak dopuszczony do leczenia pacjentów przez Food nad Drug Administartion musiało upłynąć wiele lat.
Według dzisiejszej wiedzy za powstanie trądziku odpowiadają bakterie i łój produkowany przez wyspecjalizowane komórki zwane sebocytami.
Pierwszym objawem trądziku, który można zauważyć jest wytwarzanie i nadmierne gromadzenie martwych komórek zwanych korneocytami w kanalikach włosa. Nie posiadają one jąder komórkowych, a ich ciała spłaszczone w przekroju wypełniają włókna powstałe z białka keratynowego. Zaburzenie drożności kanalika powoduje zaczopowanie mieszka włosowego i powstanie zaskórnika. Taka sytuacja wyzwala całą kaskadę powikłań od rozpuszczenia płaszcza lipidowego przez łój, poprzez obniżenie poziomu kwasu linolowego, cholesterolu i ceramidów, a co za tym idzie zaburzeń w rogowaceniu. Przewlekły stan zapalny powoduje, że zaskórnik staje się grudką zapalną, a ten z kolei cystą. Prowadzi to do powstania ran, blizn, które często wpływają na samoocenę, a czasem również brak akceptacji własnego wyglądu. Wtedy konieczne staje się usuwanie blizn potrądzikowych.
W przypadku tych pierwszych, zaostrzenia obserwujemy np. w okresie poprzedzającym miesiączkę. Zaobserwowano także, że przyjmowanie bardzo pikantnych posiłków również może zaostrzyć objawy trądziku. Niektórzy dermatolodzy zalecają pacjentom z trądzikiem zażywanie kąpieli słonecznych jednak nie ma udokumentowanych badań, aby słońce miało jakikolwiek wpływ na przebieg i czas trwania trądziku. Potwierdza się jednak teoria protrądzikowego działania niektórych leków. Wśród nich można wymienić: witaminy z grupy B, leki stosowane w chorobach neurologicznych, przeciwgruźlicze. Wszystko jednak wymaga konsultacji z lekarzem i wykonania odpowiednich badań.
Chlorowana woda także może nasilać dolegliwości związane z trądzikiem, dlatego osoby, które nie wyobrażają sobie życia bez pływania w basenie powinny wybrać obiekty na których woda jest ozonowana. Trzeba jednak pamiętać, że rany trądzikowe w basenach ulegają nadkażeniom, powiększają się, powstają blizny i czas na usuwanie blizn potrądzikowych ulega znacznemu wydłużeniu.
Najczęstszą lokalizacją zmian trądzikowych jest oczywiście twarz, w dalszej kolejności plecy i klatka piersiowa. Zmiany także mogą pojawiać się na pośladkach. Przyjmując, że schorzenie dotyczy ludzi młodych może to wpływać na ich relacje rówieśnicze oraz obniżoną aktywność fizyczną podczas lekcji wychowania fizycznego czy zajęć na basenie.
Schorzenie zwane trądzikiem pospolitym doczekało się wielu podziałów. Znawcy tematu dokonywali klasyfikacji pod względem lokalizacji zmian chorobowych, przedstawimy tylko niektóre z nich.
Trądzik dzielimy ze względu na: nasilenia objawów, czynniki wyzwalające cały proces chorobowy. Badacze mówią o trądziku zaskórnikowym, grudkowo-krostkowym, i skupionym. Inni wyróżniają trądzik bliznowaty, piorunujący oraz trądzik noworodków. Jeszcze inni dzielą chorobę na trądzik zwyczajny, guzkowo-torbielowy, niemowlęcy i prowokowany.
Najtrafniejszym, w ocenie autorów jest podział podany przez Adamskiego i Kaszubę, którzy wyróżniają: trądzik łagodny w skład którego wchodzi odmiana zaskórnikowa, grudkowa i krostkowa, umiarkowany obejmujący postać guzkową i grudkowo-krostkową oraz ciężki w postaciach guzkowej, ropowiczej, skupionej bliznowatej oraz piorunującej. Ostatnie wymagają aby usuwanie blizn potrądzikowych było bardzo umiejętne.
Postać trądziku zaskórnikowego najczęściej zlokalizowana jest na twarzy, dotyczy okolic brody, nosa, czoła. Zaskórniki mogą być zamknięte i otwarte. Pierwsze są drożne, wypełnia je jednak keratyna, w przypadku zamkniętych ujścia są niewidoczne. Ta postać charakterystyczna jest dla młodzieży w wieku dojrzewania. Najczęściej ustępuje samoistnie po kilku latach, ważne jest jednak, aby dbać o skórę twarzy, eliminować wszelkie stany zapalne
i wtórne nadkażenia, wówczas usuwanie blizn potrądzikowych może okazać się zupełnie zbędne.
Trądzik krostkowy jest trudniejszy do leczenia, krostki przyjmują postać ropnych wyprysków, powstają stany zapalne co doprowadza do powstawania licznych blizn. Tu usuwanie blizn potrądzikowych często jest konieczne i wymaga terapii specjalistycznymi preparatami np. Contractubex żel.
W postaci mieszanej czyli w trądziku krostkowo-grudkowym pojawiają się czerwone grudki, dominuje proces zapalny, zmiany jednak ustępują bez pozostawienia niechcianych pamiątek w postaci blizn dlatego usuwanie blizn potrądzikowych w tym przypadku często bywa niepotrzebne.
Leczenie trądziku antybiotykami doustnymi jest bardzo popularne i znajduje szerokie zastosowanie na różnych etapach choroby. Leczenie odnosi niejednokrotnie spektakularne efekty, szybko dochodzi do ustąpienia grudek i krost, jednak trwałość terapii jest różna. W przypadku terapii antybiotykami dochodzi do likwidacji bakterii wywołujących chorobę, ale także kumulowania substancji aktywnej w mieszkach włosowych, co powoduje procesy zapalne. Zdarza się jednak, że dochodzi do wytworzenia lekooporności i leczenie przestaje być skuteczne i uzasadnione. Trzeba przypomnieć, że antybiotykoterapia jest długotrwała, nie powinna jednak trwać dłużej niż 12 tygodni. W uzasadnionych przypadkach lekarz może wydłużyć kurację.
Antybiotykoterapia miejscowa także znajduje szerokie zastosowanie jednak wymaga łączenia z innymi preparatami. W ten sposób wykorzystuje się synergię preparatów, a leczenie okazuje się dużo skuteczniejsze i trwalsze. Zmniejsza się także ryzyko powstawania blizn, co z kolei powoduje, że usuwanie blizn potrądzikowych jest dużo łatwiejsze lub wręcz niepotrzebne.
Trądzik pospolity jest bardzo częstym schorzeniem dotykającym wysoki procent populacji w różnym wieku. Narażone są jednak najczęściej osoby młode. Znajomość schorzenia, czynników je wyzwalających, czy powodujących zaostrzenia jest niezwykle istotna. Umiejętna pielęgnacja skóry może okazać się nie do przecenienia i pozwoli uniknąć powikłania w postaci nieestetycznych trudnych do leczenia blizn.
Leczenie trądziku jest różne na każdym etapie choroby i uzależnia się je od postaci schorzenia, stopnia zaawansowania i ewentualnych powikłań.
O ile leczenie antybiotykami doustnymi najczęściej nie powinno przekraczać 12 tygodni, o tyle leczenie preparatami miejscowymi w postaci kremów, maści czy żeli jest długotrwałe, nawet wieloletnie i wymaga niezwykłej systematyczności. Stosowanie preparatów niesystematycznie z góry skazane jest na niepowodzenie. Trzeba też pamiętać, że każde zaniedbanie skutkuje rozwojem kolejnych stanów zapalnych, zaostrzeniem zmian i powstającymi procesami bliznowacenia. Usuwanie blizn potrądzikowych o dużym zaawansowaniu jest także bardzo trudne i długotrwałe.
Bardzo istotne jest aby poodejmować leczenie trądziku tylko w poradniach specjalistycznych, gdzie lekarze posiadają największe doświadczenie stosując jednocześnie leczenie zgodne z wytycznymi światowych i europejskich towarzystw naukowych. Stosowanie preparatów niewiadomego pochodzenia, niedopuszczonych do obrotu na terenie Polski wiąże się z ryzykiem powikłań, które mogą przyjąć bardzo ciężki charakter.
Usuwanie blizn potrądzikowych to jedno z najczęstszych zagadnień wyszukiwanych w kontekście blizn przez pacjentów i internautów. Nie ma niestety uniwersalnej odpowiedzi. Jednak na uwagę z pewnością zasługuje dostępny od lat na polskim rynku Contractubex, zarejestrowany jako produkt leczniczy co powodowało, że musiał przejść cały szereg rygorystycznych badań zanim został dopuszczony do obrotu. Zawarta w żelu alantoina, heparyna i wyciąg z cebuli zapobiegają nadmiernemu bliznowaceniu, zmniejszają zaczerwienienie oraz poprawiają elastyczność i miękkość tkanek.
Systematyczne stosowanie tego leku bardzo korzystnie wpływa na proces leczenia blizn różnego pochodzenia, co potwierdziły liczne badania kliniczne.
Ekstrakt z cebuli zapobiega stanom zapalnym i przerastaniu tkanki. Heparyna poprawia ukrwienie. Alantoina polepsza wchłanialność substancji czynnych leku , a także łagodzi podrażnienia i zmniejsza uczucie swędzenia.
Przyjemny zapach preparatu oraz jego beztłuszczowa formuła na bazie wody powoduje, że może być używany przez osoby czynne zawodowo.
Contractubex® nakłada się na skórę po całkowitym wyleczeniu rany, kiedy dojdzie do samoczynnego odpadnięcia strupków. Produkt działa wygładzająco, antyproliferacyjnie, rozluźnia tkankę blizny i zapobiega procesom zapalnym.
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie może zastąpić wizyty u lekarza.
Przeczytaj również:
Jak dbać o bliznę po oparzeniu?
BIBLIOGRAFIA
