Zabieg chirurgiczny, uraz mechaniczny, oparzenia. Za każdym razem, gdy dochodzi do ubytku skóry właściwej, w jej miejscu pojawia się tkanka łączna, czyli blizna. Jak się jej pozbyć? Proces gojenia się rany to kwestia indywidualna, zależna od wielu czynników. Na niektóre z nich nie masz wpływu, na inne wprost przeciwnie. Niezwykle ważna jest rehabilitacja blizny. Na wygląd blizny wpływa masaż, regularnie wcierany żel na blizny, a nawet i dieta.
Rana na Twoim ciele sugeruje, że już niedługo pojawi się na nim blizna? Jak dbać o skórę, aby poprawić jej wygląd? Wiele mówi się i pisze o tym, że każda blizna jest pewnego rodzaju pamiątką po pewnym wydarzeniu z życia. Nie oznacza to jednak, że nie możesz sprawić, by była ona jak najmniej widoczna. Proces gojenia się rany to czas, kiedy większość osób skupia się przede wszystkim na dojściu do siebie, zwłaszcza jeśli rana jest efektem zabiegu chirurgicznego czy wypadku. Oszczędzanie sił to jedno, jednak równie ważna jest pielęgnacja blizny i jej mobilizacja. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że ma realny wpływ na wygląd blizny, o ile odpowiednio wcześnie rozpocznie jej pielęgnację. Mobilizacja blizny to nie tylko wcierany żel w okolicę blizny czy nakładanie opatrunków.
Mobilizacja blizny to działania, których celem jest zachowanie funkcji, ruchomości miejsca powstania rany, choć nie tylko. W końcu rana to nie tylko to, co widzisz na powierzchni skóry. Proces gojenia obejmuje także głębsze partie skóry. Nieprzeprowadzona lub źle przeprowadzona praca z blizną może skutkować nie tylko jej złym wyglądem. W niektórych przypadkach dochodzi do zrostów i zwłóknień w obrębie danego obszaru. Spowodowane przykurczem stawów i mięśni trudności z poruszaniem się z czasem prowadzą do wypracowania nieprawidłowych wzorców ruchowych. Niezwykle ważną częścią mobilizacji blizny jest automobilizacja. Zanim jednak rozpoczniesz rehabilitację danego obszaru, musisz zadbać o podstawowe kwestie - oczyszczanie i dezynfekcję rany. Pielęgnacja ma ogromny wpływ na proces gojenia rany i tym samym ostateczny wygląd blizny. Na mobilizację przyjdzie czas, gdy rana się zagoi.
Proces gojenia się blizny rozpoczyna się już w momencie powstania rany. Pierwsza faza - zapalna - obejmuje początkowe godziny po powstaniu rany. Tworzy się skrzep, który pełni funkcję naturalnego opatrunku. Nawilża ranę i zapobiega przedostawaniu się do niej chorobotwórczych drobnoustrojów.
Faza druga - ograniczona zapalna - to etap trwający ok. 7 dni. W tym czasie rana się oczyszcza. Faza gojenia trwa kilka tygodni. Niezwykle ważny jest tutaj kolagen, którego odpowiedni poziom w organizmie odpowiada za wytrzymałość tworzącej się tkanki łącznej. W tej fazie kluczową rolę odgrywa pielęgnacja i dezynfekcja rany. Przemywaj ją delikatnymi produktami, stosuj odkażający spray, dzięki któremu rana będzie czysta. Zmieniaj regularnie opatrunki. Powinny przepuszczać powietrze, aby zapewnić odpowiednią wilgotność w miejscu powstania rany. Ostatnia faza gojenia się rany to tzw. faza przebudowy. Jest to najdłuższa z faz, trwająca od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy lub dłużej. Blizna nabiera ostatecznego kształtu, następuje gojenie głębszych warstw skóry.
Nie każda rana goi się tak samo. Prawidłowa blizna jest gładka, płaska, a jej kolor zmienia się z siwoczerwonego na jasny. Zagojona blizna jest jaśniejsza od koloru otaczającej ją skóry.
To, jak goi się blizna, jest uzależnione m.in. od tego, z jaką raną masz do czynienia. Inaczej przebiega proces regeneracji skóry w przypadku cięcia chirurgicznego, a inaczej np. gdy rana jest szarpana, powstała w wyniku wypadku. Nie można zapomnieć o lokalizacji rany. Miejsca zwiększonego napięcia skóry, jak łokieć czy kolano, są bardziej narażone na ewentualne rozchodzenie się blizny. Na wygląd gojącej się rany ma wpływ również… wiek. W odbudowie kluczowa jest ilość włókien kolagenowych i elastyny, które odpowiadają za elastyczność i jędrność skóry. Niestety, z wiekiem ich produkcja spada.
Trudno gojąca się rana to częsty problem. Przyczyną takiej sytuacji mogą być błędy w pielęgnacji rany, tworzący się stan zapalny. Blizna z ropą czy blizna z krwią zawsze jest sygnałem do konsultacji lekarskiej. W skrajnych przypadkach może dojść do rozwoju zagrażającej zdrowiu lub życiu sepsy. Nie wolno również odrywać strupa na ranie. Powoduje to przedłużenie okresu gojenia, zwiększa ryzyko rozwoju infekcji, jak i może przyczyniać się do pogłębienia i powiększenia blizny. Warto także dodać, że stosowanie preparatów typu żel na blizny, które mają za zadanie rozjaśnić, zmiękczyć i zmniejszyć bliznę, jest możliwe dopiero po zagojeniu się rany.
Trudno gojące się rany mogą być efektem zaburzeń w pracy fibroblastów, produkujących kolagen i elastynę. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj bliznowiec. Jest to rana zgrubiała, przypominająca zaczerwienioną narośl. Powstaje w wyniku nadmiernej produkcji kolagenu. Jej wytworzeniu się towarzyszy świąd i ból, może także dojść do przykurczu skóry i uczucia jej ciągnięcia. Leczenie bliznowców polega na mobilizacji blizny - pod tym terminem kryje się zarówno samodzielnie przeprowadzony masaż, terapie manuale u fizjoterapeuty, jak i regularnie stosowany żel na blizny. W skrajnych przypadkach bliznowce usuwa się chirurgicznie. Przeciwieństwem bliznowców są blizny zanikowe. W tym przypadku produkcja kolagenu jest zbyt mała. Mowa tutaj o takich zmianach, jak blizny potrądzikowe czy blizny związane z powstawaniem rozstępów.
Czy blizna może boleć? Tak. Boląca blizna to naturalna reakcja organizmu w pierwszych chwilach po utworzeniu się rany. Początkowo rana jest zaczerwieniona, boląca, wrażliwa na dotyk, może swędzieć. Jest to związane ze stanem zapalnym. Jednak gdy ból w okolicy blizny pooperacyjnej utrzymuje się tygodniami lub miesiącami, czy też zagojona, stara blizna boli, warto zwrócić się do specjalisty. Zwykle ból jest wynikiem braku lub niedostatecznej rehabilitacji blizny. Proces gojenia się rany i tworzenia nowych włókien kolagenowych niekiedy wiążę się z „uwięzieniem” nerwów podskórnych. Przykurcz mięśni i stawów oraz ograniczona ruchomość może dotyczyć zarówno obszaru blizny, jak i całkowicie innej części ciała. Interwencja specjalisty z zakresu fizjoterapii lub osteopatii jest niezbędna. Warto podkreślić, że nawet starą bliznę poddaje się rehabilitacji, a duet masaże i żel na blizny wpływa na to, że dany obszar jest skutecznie rozciągany i zmiękczany, uczucie napięcia się zmniejsza lub nawet całkowicie mija.
Mobilizacja blizny to proces, który przeprowadza się stopniowo, dobierając działania indywidualnie do swoich potrzeb. Pierwszy etap rehabilitacji blizny rozpoczyna się już w momencie gojenia się rany. I choć nie należy wtedy jej masować, możesz zadbać o ruchomość otaczającego ją obszaru. Gdy szwy zostaną ściągnięte, stosuj delikatne opukiwanie opuszkami palców i drenaż limfatyczny otaczających bliznę tkanek. Pobudzisz krążenie i zmniejszysz powstały obrzęk. Możesz także wykonywać delikatne ruchy ściągające w kierunku blizny.
Gdy rana się zagoi, czas na masaż blizny. Jest to forma automobilizacji blizny, jednak w przypadku ran na większych lub trudnych obszarach warto dodatkowo współpracować z fizjoterapeutą.
Jak zostało wspomniane, rehabilitacja blizny u fizjoterapeuty może dotyczyć zarówno starych blizn, które powodują bóle i trudności w ruchu, jak i tych nowopowstałych. Bez względu na to, czy w Twoim przypadku będzie to leczenie blizny czy profilaktyka przy świeżej bliźnie, terapeuta może zaproponować Ci nie tylko ćwiczenia i masaż, ale i skuteczne terapie na blizny. Ultradźwięki, laseroterapia, igłoterapia czy światłolecznictwo to popularniejsze z propozycji. Na uwagę zasługuje też kinesiotaping. Przyklejanie na skórę specjalnych taśm wpływa na elastyczność tkanek i działa wspomagająco w zwiększaniu ich ruchomości.
Masaż zapobiega tworzeniu się zrostów, zmniejsza świąd i napięcie skóry. Dodatkowo stymuluje produkcję kolagenu, zmiękcza bliznę i ma wpływ na jej zmniejszenie. Początkowo stosuj ruchy okrężne, z czasem delikatnie przesuwaj bliznę na boki i w kierunku góra-dół, aby zwiększyć ruchomość w tkankach. Masaż najlepiej przeprowadzać, kiedy nakładasz żel na blizny. Preparat zapewni niewielki poślizg palcom. Kupując produkt, warto postawić na lek o sprawdzonym składzie i działaniu. Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, żel na blizny stosuje się zazwyczaj kilka razy dziennie - zgodnie z zaleceniami producenta. Biorąc pod uwagę to, jak długo trwa faza przebudowy blizny, regularne wcieranie żelu i towarzyszący temu masaż znacząco poprawia jej wygląd.
Żel na blizny po operacji czy urazach to produkt niezastąpiony w każdej domowej apteczce. Wszystko za sprawą substancji czynnych wchodzących w skład takiego produktu. Kupując żel na blizny, warto postawić na produkt z dużą zawartością wyciągu z cebuli, heparyną i alantoiną, jak np. lek Contractubex.
- blizny operacyjne, powypadkowe, pooparzeniowe,
- blizny ograniczające ruch,
- przykurcze ścięgien spowodowane urazami oraz kurczeniem się blizny.
Zawarta w składzie leku Contractubex heparyna pobudza regenerację tkanek i działa przeciwzapalnie. Heparyna wspomaga proces zmiękczania blizny i zmniejsza obrzęk. Alantoina także działa zmiękczająco na bliznę i łagodzi uporczywy świąd. Wyciąg z cebuli zapobiega tworzeniu się nadmiernej tkanki na bliźnie, hamując wzrost fibroblastów bliznowców. Działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Kiedy zacząć stosować żel na blizny? Leczenie należy rozpocząć w momencie odpadnięciu strupa z rany, gdy blizna jest sucha i zamknięta. Lek Contractubex stosuje się zgodnie z ulotką lub według zaleceń lekarza, w aptekach można kupić opakowanie żelu o pojemności 20 lub 50 g, dobierając wielkość tubki do swoich potrzeb. Żel na bliznę wciera się kilka razy na dobę, delikatnie wmasowując go w dany obszar w kierunku od środka blizny do jej brzegu. Produkt jest bezbarwny i szybko się wchłania, nie zostawiając śladów na ubraniach.
Żel na blizny Contractubex to lek, którego nie należy stosować w przypadku uczulenia na którykolwiek ze składników leku. Żelu nie wolno stosować na błony śluzowe, uszkodzoną skórę, niewyleczone rany czy blizny obejmujące duże obszary skóry.
Lek Contractubex można stosować zarówno w leczeniu blizn świeżych, jak i tych stwardniałych i zadawnionych. W drugim przypadku - oprócz stosowanie leku w tradycyjnej formie masażu - można zastosować żel w formie opatrunku. Gazę z żelem na blizny należy nałożyć na leczony obszar, po czym nałożyć na opatrunek kawałek folii i zabezpieczyć całość plastrami lub bandażem.
Mobilizacja i pielęgnacja blizna obejmuje także działania „od wewnątrz”, a dokładniej mówiąc dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Proces gojenia rany to dodatkowy wysiłek dla organizmu. Zwiększa się zapotrzebowanie na energię, niektóre witaminy i minerały. W regeneracji skóry ważna jest odpowiednia ilość kolagenu, czyli białka budulcowego skóry. Gdy będzie go za mało, zostanie ono pobrane z rezerw, czyli głównie tkanki mięśniowej. Kolagen odpowiada za gęstość i jędrność skóry, jak i prawidłowe gojenie się ran. Źródłem białka są produkty mleczne, soja czy mięso. Na szybsze gojenie się blizny wpływa także arginina. Łagodzi stany zapalne, jak i dba o ukrwienie, wspomagając tym samym transport tlenu i substancji odżywczych do tkanek. Źródłem argininy jest m.in. kasza gryczana, ser żółty czy łosoś. Warto wspomnieć o cennych właściwościach glutaminy, która wpływa na lepsze gojenie się rany i zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji. Źródłem tego aminokwasu jest np. tofu czy mięso wołowe.
Dieta na gojenie rany to także menu wzbogacone o silne antyoksydanty, czyli witaminy C, E i A. Każda z nich wpływa pozytywnie na wygląd skóry i wspiera organizm w walce z wolnymi rodnikami. Witamina C bierze udział w produkcji kolagenu. Wit. A wzmacnia funkcję ochronną skóry i pobudza wzrost tkanki nabłonkowej. Witamina E działa przeciwzapalnie i dba o nawilżenie skóry, stymuluje produkcję elastyny i kolagenu.
Jakie jedzenie pomaga na gojenie ran? Z pewnością w Twoim jadłospisie nie może zabraknąć takich minerałów, jak cynk i selen. Wspomagają gojenie ran, a znajdziesz je w orzechach, rybach, jajach. Aby zmniejszyć ryzyko stanów zapalnych, warto także ograniczyć lub wyeliminować cukry proste, jak i w miarę możliwości zastąpić tłuszcze zwierzęce tłuszczami pochodzenia roślinnego.
Dieta, pielęgnacja i mobilizacja blizny to jedne z czynników wpływających na ostateczny wygląd zagojonej rany. Aby zapewnić sobie jak najlepsze efekty swoich działań, nie ograniczaj się jedynie do jednego z punktów. Masaż i żel na blizny to podstawa, jednak nie zapominaj, jak duży wpływ na wygląd skóry i blizn ma dieta czy zabiegi u specjalisty.
Przeczytaj również:
Blizna bliźnie nierówna. Jak pozbyć się blizny?
Blizna po operacji haluksów, jak o nią dbać?
