Nieleczona blizna to problem nie tylko estetyczny. Można nawet powiedzieć, że to, co widać na zewnątrz stanowi tylko wierzchołek góry lodowej – wiele dzieje się także pod skórą. Nieleczone blizna nie tylko będzie brzydko wyglądać, ale może doprowadzić do kłopotów zdrowotnych. Dlatego jak dbać o bliznę odpowiemy w dalszej części tego materiału.
Jak wynika z badania przeprowadzonego w 2015 roku przez Instytut Polster, aż 32 procent dorosłych Polaków ma choć jedną bliznę. Część osób twierdzi, że dodaje im ona charakteru, innym blizny przeszkadzają. Bez względu na nasze podejście do blizn od strony estetycznej, trzeba o nie dbać ze względu na swoje zdrowie.
Przed poznaniem możliwych konsekwencji nieleczenia blizn warto poznać sam proces ich tworzenia się, a także jak dbać o bliznę. Blizny powstają w miejscu przerwania ciągłości skóry, które nastąpiło na skutek operacji, np. onkologicznej czy cesarskiego cięcia, w wyniku oparzenia czy urazu. Struktura, elastyczność, wytrzymałość, kolor blizny różni się od tkanek ją otaczających, zbudowana jest ona z tkanki łącznej włóknistej.
Blizna powstaje w procesie gojenia się uszkodzonej skóry, a warto wspomnieć, że skóra jest największym narządem u człowieka – pokrywa prawie całe ciało i ma możliwość regeneracji. Jednym z głównych składników skóry jest kolagen – białko, które zapewnia jej elastyczność i wytrzymałość. Nic więc dziwnego, że często możemy je znaleźć w kremach przeciwzmarszczkowych. Co ma jednak kolagen wspólnego z bliznami? To, co widzimy na zewnątrz, nazywamy tkanką bliznową, jednak wewnątrz również przebiegają procesy regeneracyjne i ma w nich swój udział właśnie kolagen – w procesie gojenia w miejscu starej, gładkiej i zdrowej tkanki tworzą się nowe połączenia kolagenowe. Jeśli już w tym momencie nie zadziałamy, powstała na skutek tego procesu nieleczona blizna może przyczynić się do powikłań zdrowotnych.
Pierwszym, co powinniśmy zrobić jest mobilizacja, czyli rozruszanie blizny. Nawet, jeśli są na niej szwy. Oczywiście należy to robić wyłącznie po konsultacji i pod okiem lekarza, fizjoterapeuty, który podpowie jak dbać o bliznę. W ten sposób zapobiegniemy sklejaniu i przerastaniu blizn, co może powodować dolegliwości bólowe. Dlaczego? Tkanka po urazie czy operacji goi się w sposób chaotyczny, zamiast gładkiej skóry pojawia się całe kłębowisko tkanek kolagenowych, które mogą się jeszcze wpleść pomiędzy inne tkanki. To tak, jakby dwie warstwy materiału złączyć jednym szwem. Przerastająca blizna może wciągnąć np. powięź czy mięsień, które – gdy zaczną pracować – przez to połączenie powodują ostry i rwący ból.
Czytaj też: Jak pielęgnować bliznę? Pytania i odpowiedzi
Wyobraziliśmy już sobie bliznę jako szew – warto kontynuować to porównanie. Gdy najpierw przetniemy, a później zszyjemy lub skleimy ze sobą kilka warstw ubrań (np. koszulkę, kurtkę, bluzę), dziurę co prawda zlikwidujemy, ale zgrubienie, szew pozostanie, a żadna z części odzieży nie będzie już mogła samodzielnie pełnić swojej funkcji. Tak samo jest z miejscem, w którym powstała blizna i jego wpływem na inne rejony ciała – jeśli blizna pozostanie nieleczona, dojdzie do tak dużego przykurczu tkanek, że ruch w obszarze zajętym bliznowaceniem spowoduje przeniesienie sił ciągnących także w inne miejsca na ciele. Można to zaobserwować na przykładzie blizn znajdujących się na powłokach brzusznych, np. powstałych po cesarskim cięciu – przez te blizny przesuwanie się powłok brzusznych względem siebie jest ograniczone, na skutek czego obciążony zostaje kręgosłup lędźwiowy.
Blizny, które znajdują się w okolicy stawu, np. skokowego, łokciowego czy barkowego mogą silnie ograniczyć jego ruchomość, podobnie w przypadku nieleczonych blizn w okolicy klatki piersiowej, które powodują ograniczenie ruchu kończyny górnej, co niekiedy można zauważyć u pań po mastektomii. Tu konieczne są umiejętne techniki. Warto spytać pracowników oddziałów onkologii czy torakochirurgii jak dbać o bliznę.
Czytaj również: Jak zapobiegać powstawaniu blizn i bliznowców?
Propriocepcja to inaczej czucie głębokie. Czucie głębokie to natomiast świadomość danej osoby, dotycząca tego, w którym miejscu w danym momencie znajdują się jej części ciała. Blizna, jak wspomniano wcześniej, powstaje w obszarze przerwania ciągłości skóry, a to właśnie w skórze zazwyczaj zlokalizowane są receptory, od których rozpoczyna się droga impulsu czuciowego aż do mózgu. W mózgu ta informacja o zadziałaniu bodźca jest uświadamiana. Blizna zakłóca cały ten proces, a aby to zakłócenie było jak najmniej uciążliwe, należy jak najszybciej udać się po pomoc do fizjoterapeuty, który zaleci odpowiednie ćwiczenia.
Blizny pozostawiają ślady nie tylko na skórze, ale i na psychice. Szczególnie mocno mogą to odczuć młode mamy po nacięciu krocza czy po cesarskim cięciu, którym blizna nie pozwala czerpać przyjemności z życia seksualnego, negatywnie wpływa na samoocenę. Gorsze samopoczucie spowodowane wyglądem blizny może się pojawić również u osób, u których są one bardzo rozległe, zwłaszcza w widocznym miejscu, co w niektórych przypadkach może nawet doprowadzić do depresji.
Dlatego tak ważne jest szybkie działanie, by blizna mogła się jak najskuteczniej zagoić. Ten proces może trwać nawet kilka miesięcy lub lat, jednak należy go zacząć jak najsprawniej. Gdy z blizny zostaną już zdjęte szwy, gdy odpadną strupki warto skorzystać z maści lub żeli, które rozluźniają jej tkankę, działają przeciwzapalnie, antyproliferacyjnie i wygładzają bliznę.
Pomocny w leczeniu blizn jest żel Contratubex®. Warto dodać, że ważnym elementem leczenia blizn jest wizyta u fizjoterapeuty, który poradzi jak dbać o bliznę.
Tekst obowiązkowy: Contractubex żel, 1 g żelu zawiera substancje czynne: 50 IU heparyny sodowej, 100 mg wyciągu płynnego z cebuli i 10 mg alantoiny. Wskazania: Blizny ograniczające ruch, powiększone (przerostowe, obrzmiałe, o kształcie bliznowca), nieestetyczne blizny pooperacyjne, blizny po amputacjach, blizny pooparzeniowe i powypadkowe, przykurcze np. palców (przykurcz Dupuytrena), przykurcze ścięgien spowodowane urazami oraz kurczeniem się blizny. Przeciwwskazania: Nie stosować Contractubex żel w przypadku uczulenia (nadwrażliwości) na substancje czynne lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku. Przeciwwskazaniami do zastosowania żelu są: niewyleczone rany, blizny obejmujące duże obszary skóry, uszkodzona skóra, aplikacja na błony śluzowe. Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Podmiot odpowiedzialny: MerzPharmaceuticals GmbH, Niemcy
